Tου Παντελη Kαψη*
Τα λεφτά που παίρνουμε είναι καλά. Το Μνημόνιο είναι κακό. Ακόμα και ο Αλέξης Τσίπρας το είπε: θα καταργήσει το Μνημόνιο, όχι όμως και τη δανειακή σύμβαση.
Πράγμα που σε απλά ελληνικά σημαίνει ότι για τη σημερινή κακοδαιμονία μας όλοι συμφωνούμε ότι φταίει το Μνημόνιο. Και όταν λέμε όλοι, εννοούμε όλοι. Από τη μια άκρη του πολιτικού φάσματος ώς την άλλη, μαζί και το ΠΑΣΟΚ όπως και η Νέα Δημοκρατία που μπορεί να το υπέγραψαν, τώρα όμως δεν χάνουν ευκαιρία να μας υπενθυμίσουν ότι θα επιδιώξουν την επαναδιαπραγμάτευσή του!
Με τούτα και με κείνα καταφέραμε για μια ακόμα φορά να αντιστρέψουμε την πραγματικότητα. Αρνούμαστε να δούμε το πραγματικό πρόβλημα και έχουμε βάλει στο στόχαστρο τη λύση του. Γιατί βέβαια το Μνημόνιο αποτελεί σήμερα τη μοναδική πρόταση που έχει υπάρξει -και με τέτοιο βαθμό επεξεργασίας- για να ξεπεραστεί η κρίση στην ελληνική οικονομία.
Και η ύφεση; Η ανεργία; Στην πραγματικότητα και τα δύο είναι αποτέλεσμα της δανειακής σύμβασης όχι του Μνημονίου - στο μέτρο τουλάχιστον που μπορεί να γίνει ένας τέτοιος διαχωρισμός. Δεν οφείλονται δηλαδή τόσο στα μέτρα που πήραμε, αλλά στην ένταση της λιτότητας. Στο γεγονός δηλαδή ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Ευρωπαϊκή Ενωση αρνούνται να μας δώσουν περισσότερα χρήματα και μας υποχρεώνουν να πετύχουμε τη δημοσιονομική εξυγίανση και τα περίφημα πρωτογενή πλεονάσματα ώς το τέλος του 2012.
Μια οικονομία όμως -και μάλιστα με μικρή παραγωγική βάση όπως η ελληνική- η οποία υποχρεώνεται να πετύχει μια τόσο μεγάλη προσαρμογή σε τόσο μικρό διάστημα είναι καταδικασμένη να περάσει από μια φάση συρρίκνωσης. Με όποιον τρόπο και αν μειώναμε τα ελλείμματα, με αύξηση φόρων ή περικοπή δαπανών, η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος ήταν αναπόφευκτο να επηρεάσει αρνητικά το ΑΕΠ.
Η τρόικα βέβαια έπεσε έξω στους υπολογισμούς της - το γιατί είναι μια άλλη μεγάλη συζήτηση. Η ύφεση αποδεικνύεται πολύ μεγαλύτερη από αυτή που περιμέναμε, ενώ τα πλεονάσματα και μαζί η έξοδός μας στις διεθνείς αγορές, μετατίθενται όλο και μακρύτερα στο μέλλον.
Με αυτή την έννοια οι Ευρωπαίοι ξέρουν πολύ καλά ότι κάποια στιγμή θα χρειαστεί να μας δώσουν και άλλα χρήματα. Ηδη το έκαναν με το PSI, θα το κάνουν ξανά πιθανώς με την επέκταση του προγράμματος όπως ζητούν ΠΑΣΟΚ και Ν. Δ. Είναι σαφές ωστόσο ότι πολιτικά υπάρχει ένα όριο πέρα από το οποίο πολιτικά δεν είναι εφικτό να μας χρηματοδοτούν.
Οσο για το «μείγμα» της πολιτικής που και αυτό έχει γίνει αντικείμενο σκληρής κριτικής, κανείς δεν μας υποχρεώνει να προχωρήσουμε σε νέες οριζόντιες περικοπές. Εμείς θα υποχρεωθούμε να το κάνουμε γιατί δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να βρούμε τα περίφημα «ισοδύναμα» μέτρα. Κυρίως δηλαδή να αντιμετωπίσουμε τη φοροδιαφυγή.
Κι αν θέλουμε αντί για φόρους να κόβουμε περισσότερο δαπάνες και πάλι κανείς δεν έχει αντίρρηση - αρκεί να βρούμε βέβαια ποιες. Γιατί όλοι θυμόμαστε τις μαραθώνιες συνεδριάσεις τον Φεβρουάριο για να εξοικονομηθούν 350 εκατομμύρια, όχι 11,5 δισεκατομμύρια που θα χρειαστούν τώρα!
Ενα μόνο δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτό από τους εταίρους μας: να τεθεί υπό αμφισβήτηση η φιλοσοφία του Μνημονίου. Το ότι δηλαδή για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις της ανάπτυξης θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα της ανταγωνιστικότητας. Κι αυτό με τη σειρά του συνεπάγεται κυρίως διαρθρωτικές αλλαγές με στόχο την απελευθέρωση των αγορών. Την απελευθέρωση της αγοράς εργασίας -βλέπε μετενέργεια και επιχειρησιακές συμβάσεις- το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, τη μείωση της γραφειοκρατίας και φυσικά τον εξορθολογισμό του κράτους.
Βραχυπρόθεσμα συνεπάγεται και κάτι ακόμα. Αυτό που έχει ονομαστεί εσωτερική υποτίμηση. Τη μείωση δηλαδή των μισθών στους μη ανταγωνιστικούς κλάδους έως ότου το έλλειμμα της ανταγωνιστικότητας αντιμετωπιστεί με τη βελτίωση της παραγωγικότητας.
Είναι φυσικό αυτές οι αλλαγές να προκαλούν αντιδράσεις. Εδώ που έχουμε φτάσει ωστόσο -και μερικές φορές μοιάζει να ξεχνάμε ότι έχουμε χρεοκοπήσει- όλες οι εναλλακτικές λύσεις είναι πολύ χειρότερες και ασφαλώς ασύμβατες με την προοπτική της παραμονής μας στην Ευρωζώνη, αλλά και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ο πραγματικός κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε, όποια κυβέρνηση και αν εκλεγεί, ακόμα και του κ. Τσίπρα, είναι να έχει τόσο πολύ στοχοποιηθεί το Μνημόνιο που να μην είναι πολιτικά εφικτή η υλοποίησή του. Και τότε πραγματικά θα οδηγηθούμε σε αδιέξοδο!
* Ο κ. Π. Καψής είναι δημοσιογράφος, πρώην υπουργός.
ΠΗΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου