Η πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ (βλ.Υστερόγραφο) για τις μεταρρυθμιστικές επιδόσεις της χώρας κατέστησε, δυστυχώς, άκρως επίκαιρο το προηγούμενο άρθρο μου, το οποίο είχε σκοπό να υποδείξει ακριβώς αυτό που περίτρανα διαπιστώνει η έκθεση, δηλαδή τις άκρως περιορισμένες μεταρρυθμιστικές δυνατότητες της χώρας μας. Επανέρχομαι σήμερα επί του θέματος.
Ο Τζ. Γκαλμπρέιθ έγραψε ότι, "H Πολιτική δεν είναι η τέχνη του εφικτού, όπως ισχυρίστηκε ο Μπίσμαρκ, αλλά η επιλογή μεταξύ του δυσάρεστου και του καταστροφικού". Δηλαδή, ούτε η επιλογή μεταξύ του ευχάριστου και του χρήσιμου, το οποίο με περίσσεια επιείκειας έχουν εκστομίσει αρκετοί πολιτικοί της μεταπολίτευσης, με πρώτον λαλήσαντα τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Και εν πάση περιπτώσει, από όλες τις εκδοχές των παραπάνω διπόλων, εμείς, για χρόνια, επιλέγαμε πάντα την πιο ανώδυνη μορφή, την επιεικέστερη: Από το ανέφικτο έως το ευχάριστο.
Ποτέ το δύσκολο, το κοπιαστικό, ούτε καν το χρήσιμο. Πολιτικοί και πολίτες.
Ιστορικοί εθισμοί έχουν οδηγήσει τους δυο πυλώνες της Δημοκρατίας, Πολιτικούς και Πολίτες σε έναν θανάσιμο εναγκαλισμό, σε ένα αέναο αλισβερίσι αλληλοχρησιμοποίησης, μια αλληλοτροφοδότηση-εκτροφή του ενός από τον άλλο, σε μια διαμορφωτική διαχρονική πορεία κατ΄ εικόνα και καθ΄ ομοίωσιν εκατέρων.
Ο πολιτικοί, για να μπούμε στο θέμα μας, μιλάνε για μεταρρυθμίσεις αλλά δε εννοούν μεταρρυθμίσεις. Διαμόρφωσαν υπό εξωτερική πίεση την ψευδή πεποίθηση ότι θέλουν μεταρρυθμίσεις, τις οποίες, με την πρώτη δυσκολία εγκαταλείπουν, χαρακτηρίζοντάς τες μάλιστα, συχνότατα, απροκάλυπτα και ανενδοίαστα, προϊόν έξωθεν επιβολής. Τόσο πολύ πιστεύουν σ΄ αυτές!
Κατά την επικρατούσα αντίληψη, πιστεύουν ότι μια μεταρρύθμιση αρχίζει και τελειώνει με έναν νόμο. Έχουν μάθει να ψηφίζουν νόμους αλλά δεν τους ενοχλεί όταν δεν εφαρμόζονται. Έχουν εθιστεί στην ενδοτικότητα σε επιμέρους συμφέροντα, τις ισορροπίες, τις ιδεοληψίες, την αναβλητικότητα. Τα μείζονα θέματα θεωρούνται καυτές πατάτες που πρέπει να πετιούνται στον επόμενο.
Η συστημική αναβλητικότητα ακυρώνει κάθε μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, ακόμα και όπου αυτός είναι εφικτός και προβλέψιμος. Βλέπε την κατάντια των ολυμπιακών κτισμάτων και κτιρίων, για τα οποία δεν προγραμματίστηκε καμία αξιοποίηση επί 15 χρόνια τώρα, αν συμπεριλάβουμε και την τετραετή προετοιμασία των αγώνων. Ή το Ασφαλιστικό με τις νομοτελειακές, στατιστικές τελεσιγραφικές παραγγελίες του. Ή απλούστερες περιπτώσεις επαναλαμβανόμενων εξαγγελιών θεραπείας χρόνιων αδυναμιών, που ποτέ δεν θεραπεύτηκαν.
Π.χ. την εντός λογικού χρονικού διαστήματος, από την συνταξιοδότηση, έναρξη καταβολής των συντάξεων ή την εκλογίκευση του χρόνου και των δικαιολογητικών για την ίδρυση και λειτουργία μιας επιχείρησης.
Το χειρότερο, όταν συναντούν τα δύσκολα, οι πολιτικοί εκπρόσωποί μας επιχειρούν εσπευσμένως την ούτω καλούμενη πολιτική διαπραγμάτευση με τους δανειστές ή τους εταίρους μας, φέρνοντάς τους προ απροόπτου ή τετελεσμένου, επιτείνοντας έτσι την αναξιοπιστία μας.
Από την άλλη μεριά, εμείς οι πολίτες: Το να ισχυρίζεται κανείς ότι δεν ήξερε είναι ένα καθησυχαστικό συλλογικό ψεύδος. Δεν υπάρχουν αθώοι. Ο Γκόργκι είχε γράψει ότι: "Κανένας λαός του 20ου αιώνα δεν εξαπατήθηκε".
Εμείς δεν είμαστε που τα θέλαμε όλα; Επιλέγω από σχετικά δημοσιεύματα: Και σχολείο σε κάθε γειτονιά, και συγγράμματα δωρεάν, και σύνταξη στα 50 και τους καλύτερους ολυμπιακούς και ένα ΤΕΙ στην πόλη μας. Και κανόνια δηλαδή και βούτυρο. Και, συγχρόνως, την εφορία μακριά.
Σνομπάραμε τάχα τον πλούτο και τη διαδικασία νόμιμης απόκτησής του, αλλά ζηλεύαμε τη δημόσια επίδειξή του. Δυστυχώς, όλοι και συνεχώς μετερχόμαστε τα παραπάνω, ως ιδιωτικές ψηφίδες καθημερινής οικονομικής μικρο-συμπεριφοράς, τόσο ώστε να τα θεωρούμε ως επωφελή αυτονόητα. Που συγχρόνως όμως ήταν και ανωφελείς καθημερινές μικρο- καταστροφές, που σωρευτικά και ανεπαισθήτως έχουν πλέον αποτυπωθεί στα πνιγηρά εθνικά μας μακρο-μεγέθη.
Σταθήκαμε απαθείς απέναντι σε εξωφρενικά επιδόματα και σε δημιουργική αριθμητική που επέτρεπε για άλλους χρόνο αποδοχών 12 μηνών και για άλλους 18 μηνών. Ή σε πρακτικές φοροδιαφυγής, συμμετέχοντας ενεργώς στον αδιάντροπο-αποκρουστικό διάλογο:
- "Με απόδειξη ή χωρίς απόδειξη";
- "Χωρίς απόδειξη".
Θύτες και θύματα τού πόσο γλυκιά είναι η φοροδιαφυγή, αλλά και πόσο άσχημη όταν όλοι φοροδιαφεύγουν.
Και να που φτάσαμε. Σήμερα, στην εποχή των προβλημάτων δεύτερης γενιάς, για τα οποία μιλούσαμε στο προηγούμενο κείμενο, στον ψηφιακό αιώνα δηλαδή, όπου στα σχολεία, όπως έχει επισημανθεί, το 65% των σημερινών μαθητών του δημοτικού θα κάνουν δουλείες που δεν έχουν ακόμα επινοηθεί, Στη χώρα μας:
Να μη γνωρίζουμε πόσους δημοσίους υπαλλήλους έχουμε Να εισπράττουμε μόνο το 2% των προστίμων που επιβάλλονται Να παραμένει άγνωστο στην εφορία το 30% του ΑΕΠ Oι 7 στους 10 ελεύθεροι επαγγελματίες να δηλώνουν εισόδημα κάτω από το αφορολόγητο όριο Μόνο 52 φορολογούμενοι να δηλώνουν εισόδημα άνω των 900.000 Ευρώ και μόνο 35.000 εισόδημα άνω των 80.000 Ευρώ Να μιλάμε για πράσινη ανάπτυξη όταν δεν μπορούμε να διαχειρισθούμε τα σκουπίδια μας.
Φαύλος κύκλος; Ακριβώς. Και πως βγαίνουν από έναν φαύλο κύκλο; Πάντως όχι με επανεπεξεργασία του παλιού που επιχειρήθηκε μέχρι τώρα. Το παρόν πολιτικό προσωπικό και υπό τους παρόντες συσχετισμούς, όντας μέρος του προβλήματος δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα. Το είδαμε και στην πασίδηλη δυστοκία της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου. Χρειάζονται φρέσκες, υγιείς δυνάμεις που θα απομακρύνουν τις σαβούρες του παρελθόντος και που με αντισυμβατικές, απροσδόκητες πράξεις θα μας συγκινήσουν, θα μας διεγείρουν, θα μας εμπνεύσουν.
Δηλαδή θα μας αλλάξουν. Γιατί δεν είναι αναγκαίο να αλλάξει μονό το πολιτικό προσωπικό. Αλλά και εμείς, οι πολίτες. Και μάλιστα εσωτερικά.
Γιατί, "όλες οι εξωτερικές αλλαγές είναι ωφέλιμες γι΄ αυτόν που μένει στη θέση του". Ίσως επανέλθω στο επόμενο.
Υ.Γ. Μερικές από τις επικεφαλίδες της σχετικής έκθεσης του ΟΟΣΑ και ορισμένοι από τους τίτλους δημοσιευμάτων που την ακολούθησαν:
"Μεταρρυθμιστική βόμβα". "Εκτός έλεγχου". "Μόνο μεταρρυθμιστικό big bag θα μπορούσε να σώσει την Ελλάδα". "Η κρατική κυβερνητική μηχανή δεν έχει ούτε την ικανότητα ούτε την δυνατότητα για μεγάλες μεταρρυθμίσεις". "Μοναδική διέξοδος ένα μεγαλόπνοο σχέδιο για μεταρρυθμιστική κοσμογονία".
Ο κ. Κωστούλας είναι τέως γενικός διευθυντής εταιρειών του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού τομέα. Ένα νέο βιβλίο του, με τίτλο: "ΔΙΑΒΑ-ΖΩΝΤΑΣ με το μολύβι στο χέρι", κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΠΤΑΛΟΦΟΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου